Przed nami jubileuszowy 20. Objazdowy Festiwal Filmowy WATCH DOCS. Prawa człowieka w filmie. We współpracy z Helsińską Fundacją Praw Człowieka oraz lokalnymi partnerami - Kluboksięgarnią Cepelin i Social Club Domówką zapraszamy w dniach 3-7 sierpnia 2022 na słupską edycję wydarzenia.

W programie tegorocznego festiwalu znalazło się 15 filmów dokumentalnych, wśród nich Przesunąć granice - ukazujący nieoczekiwane konsekwencje aneksji Krymu dla ukraińskich paraolimpijczyków, Milczenie kreta - godna szpiegowskiego thrillera historia współpracownika gwatemalskiej junty, który latami przekazywał opozycji informacje o zbrodniczych planach reżimu, wstrząsający 7-My Sierpnia pozwalający zrozumieć i odczuć, jaką cenę za homofobię i transfobię władzy płaci nieheteronormatywna część polskiego społeczeństwa, a także Sztuka przeżycia - portret grupy syryjskich artystów, którzy w działaniach twórczych wykorzystują swoje wspomnienia. 

fot. Sztuka przeżycia

Pośród prezentowanych tytułów pojawią się również obrazy poświęcone ekologii. W filmie Zielona rebelia Roger Hallam - współzałożyciel Extinction Rebellion, opowie o nowych formach protestu klimatycznego, a za sprawą dokumentu 70/30. Układ klimatyczny będzie można prześledzić kulisy niełatwej współpracy duńskich aktywistów i polityków przy tworzeniu ważnej dla środowiska ustawy. Natomiast o nieoczywistych związkach człowieka z naturą i jej współczesnym pojmowaniu, w zjawiskowym filmowym eseju Marka Gajczaka Nature is My Homeland, opowiedzą naukowcy, artyści i entuzjaści przyrody.

fot. Nature is My Homeland

W festiwalowym repertuarze znalazł się również film-manifest Tak jak chcę. Siła kobiet, w którym palestyńska reżyserka Samaher Alqadi przemierzając ulice Kairu dokumentuje różne formy agresji wobec kobiet oraz poruszająca kwestie praw reprodukcyjnych, rozgrywająca się w pobliżu amerykańsko-meksykańskiej granicy Linia podziału.

fot. Tak jak chcę. Siła kobiet

W ramach festiwalu zapraszamy również na wydarzenia towarzyszące - dyskusje po filmach, czwartkowe warsztaty Las w słoiku organizowane wspólnie ze Słoik Zielony (ilość miejsc ograniczona, zapisy w kinie Rejs), a także Watch Docs Afterparty po sobotnich seansach w Domówce.

Na wszystkie pokazy filmowe i wydarzenia wstęp jest bezpłatny.

organizator: Helsińska Fundacja Praw Człowieka
współorganizator lokalny: Słupski Ośrodek Kultury, kino Rejs, Kluboksięgarnia Cepelin, Social Club Domówka
współfinansowanie: Miasto Stołeczne Warszawa, Open Society Foundations, Ambasada Królestwa Niderlandów, a także Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG - Wsparcie obejmuje wybrane działania Festiwalu Objazdowego w ramach projektu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka „Monitoring systemu ochrony praw człowieka w Polsce”. Projekt jest realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.

PROGRAM:

CEPELIN

3 sierpnia, środa
20:00 70/30. Układ klimatyczny reż. Phie Ambo, Dania 2021, 98’ - po seansie dyskusja

4 sierpnia, czwartek
20:00 Generacja 328 reż. Veranika Nikanava, Białoruś, USA 2021, 19’ - po seansie dyskusja

5 sierpnia, piątek
20:00 Sztuka przeżycia reż. David Henry Gerson, Niemcy USA 2021, 83’ - po seansie dyskusja

6 sierpnia, sobota
20:00 Linia podziału reż. Leah Galant, Maya Cueva, USA 2021, 79’ - po seansie dyskusja

7 sierpnia, niedziela
20:00 7-My Sierpnia reż. Michał Bolland, Polska, 2020, 28’ - po seansie dyskusja

DOMÓWKA

3 sierpnia, środa
19:00 Nature is My Homeland reż. Marek Gajczak, Polska 2021, 54’
20:00 Generacja 328 reż. Veranika Nikanava, Białoruś, USA 2021, 19’

4 sierpnia, czwartek
19:00 Zmiana trasy reż. Maksim Szwed, 2021, 56'
20:00 Zielona rebelia reż. Sasha Snow, Wielka Brytania 2020 56'

5 sierpnia, piątek
19:00 Przesunąć granice reż. Lesia Kordonets, Szwajcaria Włochy 2020, 102’

6 sierpnia, sobota
19:00 7-My Sierpnia reż. Michał Bolland, Polska, 2020, 28’
20:40 Tak jak chcę. Siła kobiet reż. Samaher Alqadi, Egipt Francja, Norwegia, Palestyna, 2021, 88’
Po pokazach Watchdocs Afterparty

7 sierpnia, niedziela
19:00 Zagubiona wyspa reż. Svetlana Rodina, Laurent Stoop, Szwajcaria, 2021, 90’
20:40 Mury reż. Andrej Kuciła, Polska 2020, 17’

REJS

3 sierpnia, środa
18:00 Przesunąć granice reż. Lesia Kordonets Szwajcaria, Włochy 2020, 102’
20:00 Milczenie kreta reż. Anaïs Taracena, Gwatemala 2021 91’

4 sierpnia, czwartek
18:00 Nature is My Homeland reż. Marek Gajczak, Polska 2021, 54’.
Po seansie warsztaty Las w słoiku (zapisy tel. 507 846 243 / mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.)

5 sierpnia, piątek
19:30 Tak jak chcę. Siła kobiet reż. Samaher Alqadi, Egipt Francja, Norwegia, Palestyna, 2021, 88’

6 sierpnia, sobota
19:30 Instrukcja przetrwania reż. Yana Ugrekhelidze, Niemcy, 2021, 72'
20:45 7-My Sierpnia reż. Michał Bolland, Polska, 2020 28’

7 sierpnia, niedziela
18:00 Gra cieni reż. Eefje Blankevoort , Els van Driel, Holandia 2021, 90' - po seansie dyskusja

SZKOŁA KULTURY - pokazy plenerowe (w razie niepogody seanse odbędą się w kinie Rejs)

5 sierpnia, piątek
21:30 Linia podziału reż. Leah Galant, Maya Cueva, USA 2021, 79’ - po seansie dyskusja

6 sierpnia, sobota
21:30 Zielona rebelia reż. Sasha Snow, Wielka Brytania 2020, 56' - po seansie dyskusja

MIEJSCA FESTIWALOWE:

kino Rejs /Emcek/
al. 3 Maja 22, tel. 507 846 243

Kluboksięgarnia Cepelin
pl. Stary Rynek 7, te. 512 913 091

Social Club Domówka
ul. Tuwima 17, tel. 796 061 078

Szkoła Kultury /pokazy plenerowe, w razie niepogody zostaną przeniesione do kina Rejs/
ul. Banacha 17, tel. 507 846 243

FILMY:

7-MY SIERPNIA
Polska 2020, 28 min
reż. Michał Bolland

Przez Polskę 2020 roku przeszło homofobiczne tsunami. Osoby LGBT, które jako wroga wskazała partia rządząca, stały się obiektem intensywnej nagonki władzy wspieranej przez kościół i funkcjonariuszy mediów publicznych. Przełom nastąpił 7 sierpnia - w dniu, kiedy społeczność LGBT powiedziała dość, demonstrując na ulicach Warszawy w obronie jednej z nich - aktywistki Margot. Tego dnia siła tęczowej solidarności zderzyła się z brutalną agresją policji. Doszło do głośnych, pokazowych zatrzymań, w wyniku których 48 uczestniczek i uczestników protestu trafiło do aresztu. Wśród nich bohaterki i bohaterzy wstrząsającego filmu Michała Bollanda - Kajetan, Kamila, Krem oraz Julia i jej partnerka. Ich historie pozwalają zrozumieć i odczuć, jaką cenę za homofobię i transfobię władzy płaci nieheteronormatywna część polskiego społeczeństwa. A także - w jakiej sytuacji znalazł się ruch na rzecz praw osób LGBT. Nazywany czasem polskim Stonewall, 7 sierpnia może przejść do historii. Czy rzeczywiście obudził wreszcie w Polsce “queer rage”? Posłuchajcie bohaterek i bohaterów filmu.

30/70 UKŁAD KLIMATYCZNY
Dania 2021, 98 min
reż. Phie Ambo

„70/30. Układ klimatyczny” to film dla wszystkich tych, którzy sfrustrowani opieszałością rządzących zadają sobie pytanie, czy istnieje jeszcze szansa na spowolnienie globalnego ocieplenia i uratowanie Ziemi w jej obecnym kształcie. Reżyserka Phie Ambo śledzi losy uchwalania duńskiej narodowej ustawy klimatycznej, której celem jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 70 procent do 2030 r. Czy wprowadzone przez Danię pionierskie regulacje staną się wzorem do naśladowania dla rządów na całym świecie i czy jednocześnie zostaną zaakceptowane przez aktywistów klimatycznych i opinię publiczną jako wystarczająco ambitne? Dzięki bezpośredniemu dostępowi do kluczowych postaci sceny politycznej Ambo udaje się ukazać złożoność procesów, jakie wiążą się z transformacją energetyczną, i udowodnić, jak ogromna siła drzemie w obywatelskich protestach.

GENERACJA 328
Białoruś, USA 2021, 19 min
reż. Veranika Nikanava

Veranika Nikanava przedstawia w swoim dokumencie przejmujące historie białoruskich nastolatków, którzy za posiadanie śladowych ilości marihuany trafiają na kilkanaście lat do więzienia. Ale głównymi bohaterami jej filmu są rodzice skazanych dzieci, walczący o złagodzenie drakońskiego prawa zapisanego w osławionym paragrafie 328. Nie bacząc na szykany władz, z niezwykłą determinacją organizują kolejne protesty i głodówki. Żyją nadzieją, choć przygnębiająca rzeczywistość nie skłania do optymizmu.

GRA CIENI
Holandia 2021, 90 min
reż. Eefje Blankevoort, Els van Driel

„Gra cieni” dokumentuje niebezpieczną podróż po lepsze jutro do Europy, na jaką decydują się dzieci i nastolatkowie z regionów ogarniętych wojną. Tę „grę”, jak ironicznie nazywają przekraczanie granic niepełnoletni uchodźcy, można przypłacić życiem, jednak rezygnacja z niej nie chroni od przedwczesnej śmierci. Wszyscy, którzy postanowili w nią zagrać, mają jeden cel – dotrzeć do Europy wolnej od wojen, głodu i bezprawia. Bohaterowie filmu podejmujący kolejne próby przekraczania granic są wielokrotnie za nie wypychani, niekiedy bici i okradani. Jednak pomimo tego, że z biegiem czasu idealny obraz Europy blednie, a emocjonalny bagaż towarzyszący wielomiesięcznej podróży coraz trudniej unieść, wciąż są pełni nadziei na dotarcie do wymarzonego celu. Ten przejmujący dokument dotyka jeszcze bardziej właśnie teraz, kiedy na wschodniej granicy Polski jesteśmy świadkami kryzysu humanitarnego, niepozwalającego spokojnie zasnąć w naszych bezpiecznych, ciepłych domach.

INSTRUKCJA PRZETRWANIA
Niemcy 2021, 72 min
reż. Yana Ugrekhelidze

Alexander i Mari są małżeństwem mieszkającym w Gruzji. Żyją w ciągłej niepewności i muszą się ukrywać, ponieważ Alexander jako osoba trans nie jest akceptowany przez społeczność. Postanawiają przeprowadzać się do bardziej przyjaznego państwa, ale żeby mogli sobie na to pozwolić, Mari zostaje surogatką za pieniądze. Czuła kamera Yany Ugrekhelidze towarzyszy im w tej drodze – od poczucia strachu, przez nawiązywanie więzi emocjonalnych z nienarodzonym jeszcze dzieckiem do wyjazdu za granicę, gdzie Alex może być w pełni sobą i w bezpieczny sposób kontynuować tranzycję. Przejmujący film, zbliżający do osób, o których opowiada, jednocześnie wpisuje ich historię w sieć złożonych zależności rodzinnych, społecznych i politycznych we współczesnej Gruzji.

LINIA PODZIAŁU
USA 2021, 79 min
reż. Leah Galant, Maya Cueva

Akcja filmu rozgrywa się tuż przy granicy USA i Meksyku, ale tym razem tytułowa linia dotyczy innego rodzaju podziałów. Życie bohaterów toczy się wokół ostatniej kliniki aborcyjnej w okolicy. Mercedes ma za sobą doświadczenia z narkotykami i gangsterską przeszłość. Dziś z żarliwością religijnej neofitki protestuje przeciwko usuwaniu ciąży. Po drugiej stronie znajduje się Denisse - jedna z miejscowych wolontariuszek, pomagających potrzebującym kobietom w dotarciu do kliniki. Obie są Latynoskami i wielodzietnymi matkami, obie mocno wierzą w swoją misję. Podążając za swoimi bohaterkami, autorki filmu pokazują głęboki podział społeczeństwa, napędzany przez religijny fundamentalizm. Eskalacja konfliktu, tym groźniejszego, że praktycznie każdy ma tu dostęp do broni palnej, będzie miała swoje konsekwencje. Jej ofiarą padnie trzeci bohater „Linii podziału” – Rey, pracujący jako ochroniarz kliniki.

MILCZENIE KRETA
Gwatemala 2021, 91 min
reż. Anaïs Taracena

Historia godna szpiegowskiej fabuły. Tytułowy „kret” to Elias Barahona – dziennikarz, który ukrywając swoje prawdziwe poglądy, zinfiltrował najwyższe kręgi władzy w okresie panowania gwatemalskiej junty. Na co dzień odgrywając rolę rzecznika prasowego jednego z ministrów, przy pomocy zaszyfrowanych wiadomości ostrzegał opozycjonistów przed planowanymi akcjami szwadronów śmierci. Po latach decyduje się przerwać milczenie, by zeznawać w toczącym się procesie swoich dawnych mocodawców oskarżanych o ludobójstwo. Ale dokument Tarraceny to nie tylko pełen napięcia polityczny thriller, rozliczający zbrodnie reżimu. „Milczenie kreta” to także hołd oddany archiwaliom, oda do taśmy filmowej, która choć tak nietrwała, jak żaden inny materiał jest w stanie ożywić wspomnienia.

MURY
Polska 2020, 17 min
reż. Andrej Kuciła

Tytułowe mury to szary gmach aresztu – symbolu okrutnej i zarazem strachliwej władzy Łukaszenki. Przed budynkiem stoją rodziny zatrzymanych; w większości są to kobiety wspierające więźniów politycznych: swoich mężów, braci, synów. Wyprodukowany przez telewizję Biełsat film Andreja Kuciły daje wgląd w emocje i stan ducha białoruskiego społeczeństwa. Pokazuje również mechanizmy tłumienia oporu – jednym z nich jest odcinanie bliskich od informacji o zatrzymanych. Wśród niepewności i tęsknoty rodzi się gniew.

NATURE IS MY HOMELAND
Polska 2021, 54 min
reż. Marek Gajczak

Zaskakująco świeże spojrzenie na kwestie ekologii. Bohaterami filmu są ludzie na bardzo różnych poziomach związani z naturą – naukowcy, artyści, entuzjaści. Z zupełnie nowej perspektywy ukazują oni tematykę związków człowieka z naturą. Musimy nauczyć się żyć ze świadomością, że ludzie w nieodwracalny sposób zmienili świat, który dzielą z milionami innych gatunków. Które z nich najlepiej przystosowały się do życia w miastach? Dlaczego filmy przyrodnicze ukazują nieprawdziwy obraz przyrody? Czego możemy się nauczyć od roślin i zwierząt, które potrafią się przystosować do życia wśród śmieci?

PRZESUNĄĆ GRANICE
Szwajcaria, Włochy 2020, 102 min
reż. Lesia Kordonets

W intrygujący sposób łącząc sport z geopolityką, Lesia Kordoniec opowiada o granicach: ludzkich możliwości i tych, które dzielą kraje. Rosyjska agresja w 2014 roku pozbawiła ukraińskich paraolimpijczyków najnowocześniejszego ośrodka treningowego. W losach bohaterów filmu odbija się obraz współczesnej Ukrainy i jej problemy. Angelika nie chce wyprowadzić się z Symferopola, choć nowe władze próbują zmusić ją do przyjęcia rosyjskiego obywatelstwa. Roman jest uchodźcą z Donbasu, który ostatnie kilka lat przeżył na walizkach. Ałła – złota medalistka igrzysk w Rio – nie potrafi poradzić sobie z alkoholem. Każde z nich pragnie sportowego sukcesu, który może stać się przepustką do lepszego życia. Tymczasem, za sprawą toczącej się wojny, w kraju nieustannie przybywa osób z niepełnosprawnościami.

SZTUKA PRZEŻYCIA
Niemcy, USA 2021, 83 min
reż. David Henry Gerson

Młody raper, który trafił na kilka miesięcy do więzienia za piosenkę krytykującą Baszszara al-Asada. Choreograf torturowany przez tajną policję. Graficzka, której brat został siłą wcielony do armii i zginął podczas próby dezercji. Młodzi artyści, którzy w czasie Arabskiej Wiosny uwierzyli, że także w Syrii możliwe są zmiany, i sprzeciwili się reżimowi. Każde z nich zapłaciło wysoką cenę, by wreszcie szukać schronienia poza granicami kraju. Dokument Davida Henry’ego Gersona to opowieść nie tylko o piekle, w jakim znaleźli się Syryjczycy po krwawo stłumionej rewolucji, lecz także historia wychodzenia z traumy poprzez sztukę. Pisanie piosenek, tworzenie instalacji graficznych czy występy sceniczne są dla bohaterów filmu zarówno wyrazem buntu, jak i szansą na odzyskanie wolności i poczucia własnej sprawczości. “Na szczęście jestem artystą, więc mam przestrzeń, by wykorzystać własne wspomnienia” – mówi choreograf Medhat Aldaabal, który doświadczenie wielomiesięcznej wędrówki przez Europę przełożył na język ruchu i tańca. Lecz mimochodem film Gersona przypomina, że miliony uchodźców – z Syrii, Afganistanu, Sudanu – przed którymi coraz częściej zamykane są granice i stawiane zasieki z drutu kolczastego, nigdy nie dostaną podobnej szansy na nowe życie.

TAK JAK CHCĘ. SIŁA KOBIET
Egipt, Francja, Norwegia, Palestyna 2021, 88 min
reż. Samaher Alqadi

Reżyserka Samaher Alqadi nie zgadza się, by mężczyźni dalej objaśniali jej świat. W swoim niezwykle aktualnym, feministycznym i politycznym manifeście obnaża struktury patriarchalnej władzy i kontroli. Przemierzając ulice Kairu, Alqadi dokumentuje różne formy agresji wobec kobiet – od protekcjonalnych uwag dotyczących wyglądu i ubioru po brutalną przemoc. Jej bronią i odpowiedzią na poniżenia, pouczanie i zastraszanie są reakcje wymykające się tradycyjnym kulturowym wzorcom. Reżyserka nie unika konfrontacji z mężczyznami i nie pozwala, by odebrano jej głos. Choć punktem wyjścia do jej refleksji są przerażające wydarzenia z Placu Tahrir z 2013 r. i sytuacja na Bliskim Wschodzie, jej spostrzeżenia nie mogłyby być bardziej uniwersalne. Bohaterki dokumentu Alqadi budzą niekłamany podziw – walczą o nową rzeczywistość i zmieniają świat wokół siebie.

ZAGUBIONA WYSPA
Szwajcaria 2021, 91 min
reż. Svetlana Rodina, Laurent Stoop

Nostalgiczny obraz rozpadającego się świata peryferiów dawnego imperium. Rytm życia mieszkańców niewielkiej wyspy zagubionej na Morzu Kaspijskim wyznaczają pory roku. Bohaterowie filmu rzadko mają kontakt ze światem zewnętrznym. Jedyni obcy, którzy pojawiają się na wyspie, to zamaskowani żołnierze, przeszukujący gospodarstwa mieszkańców w poszukiwaniu nielegalnie złowionych jesiotrów. Wszyscy żyli tu kiedyś z rybołówstwa. Dziś połowy są zabronione, ale życie toczy się dalej jakby siłą rozpędu. Choć państwo nie dba o swoich obywateli, ludzie bez zastrzeżeń powtarzają padające z telewizora slogany. Świat nie ma zbyt wiele do zaoferowania mieszkańcom wyspy. Pozostają wspomnienia czasów świetności Związku Radzieckiego i alkohol, który pomoże zagłuszyć chandrę.

ZIELONA REBELIA
Wielka Brytania 2020, 56 min
reż. Sasha Snow

Zastraszające tempo globalnego ocieplenia sprawia, że dotychczasowe sposoby walki o klimat szybko odchodzą do lamusa. Jak skutecznie zwrócić uwagę świata na nowe zagrożenia? Być może odpowiedź znaleźli założyciele globalnego już w tej chwili, zdecentralizowanego ruchu, wykorzystującego akty obywatelskiego nieposłuszeństwa, by zmusić decydentów do działania. O początkach „Extinction Rebellion” i o tym, co sprawiło, że z rolnika stał się aktywistą, opowiada przed kamerą Roger Hallam – jeden z założycieli ruchu. Tłumaczy, skąd bierze się radykalizm organizacji, jak przy wykorzystaniu najprostszych środków narobić najwięcej zamieszania i dlaczego czasem warto spędzić noc w areszcie. Archiwalne zdjęcia z pierwszych akcji XR pozwalają niemal namacalnie poczuć euforię wspólnego protestu, który jest jednocześnie przewrotnym happeningiem.

ZMIANA TRASY
2021, 56 min
reż. Maksim Szwed

Wszyscy wiemy, co działo się na ulicach białoruskich miast jesienią 2020 roku. Pamiętamy obrazy masowych demonstracji i szokująco brutalną reakcję reżimu. Znamy prawdę o aresztach, torturach i setkach białoruskich więźniów politycznych. A dzięki filmowi Maksima Szweda możemy przekonać się, czym żyli mieszkańcy Mińska w przeddzień pamiętnych prezydenckich wyborów. Bohaterami „Zmiany trasy” jest dwójka taksówkarzy o przeciwstawnych poglądach – i ich pasażerowie. Młodzi z niecierpliwością wyglądają upragnionych zmian; starsi często deklarują przywiązanie do systemu, który zapewnia im iluzję ekonomicznego bezpieczeństwa. W miarę zbliżania się wyborów, temperatura politycznych dyskusji rośnie. O czym marzyli Białorusini w sierpniu 2020 roku? Jak wyglądały pierwsze dni ich krótkiego karnawału wolności?